Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Bernikla rdzawoszyja (Branta ruficollis)
Systematyka
rząd: blaszkodziobe (Anseriformes)
rodzina: kaczkowate (Anatidae)
rodzaj: Bernikla ( Baranta)
gatunek: Bernikla rdzawoszyja (Branta ruficollis)
Charakterystyka/ morfologia
Najładniej ubarwiona z gęsi. Łatwa do rozpoznania ale zaskakująco trudna do zauważenia w stadach innych gęsi mimo skontrastowanego upierzenia . Ubarwienie obojga płci identyczne. Gęś nieznacznie mniejsza od gąsiora. Czoło, wierzch głowy, tył szyi, plecy i ogon oraz skrzydła czarne. Brzuch i pokrywy podogonowe białe. Charakterystyczną cechą ubarwienia są kasztanowordzawe , biało obrzeżone plamy po bokach głowy i tej samej barwy także biało obrzeżona duża plama znajdująca się na przedniej części szyi i piersi. Nogi i niewielki dziób czarne. Młode ubarwione podobnie, lecz czarne plamy mają odcień brązowy. Głos to wdzięczne „ klik- łik, kik – wit” Długość ciała ok. 55cm rozpiętość skrzydeł ok. 122cm, waga ok. 1kg - 1,5kg.
Biotop/ preferencje pokarmowe
To gatunek tundrowy, gniazdujący na północy Syberii, występujący w lasotundrze i tundrze. W przelotach przebywa zwykle w stadach innych gęsi żerujących na otwartych polach lub odpoczywających na różnego typu akwenach, jeziorach, mokradłach , bagnach, starorzeczach i stawach hodowlanych. Spotykana sporadycznie u nas w całym kraju, lecz częściej w północnej i zachodniej części.
Żywi się pokarmem roślinnym zbieranym w płytkiej wodzie lub na lądzie. W czasie wędrówek to głównie trawy, zboża, pozostałości kukurydzy itp.
Rozwój osobniczy
Gęsi rdzawoszyje z zimowisk odlatują już w lutym, ale na swoje miejsca lęgowe w tundrze i lasotundrze w zachodniej Syberii docierają dopiero na początku czerwca, wtedy kiedy rusza wegetacja roślin, będących ich pożywieniem. Mają tylko 3 miesiące na odchowanie potomstwa i przejście procesu pierzenia. Tuż po przylocie skojarzone na zimowiskach pary przystępują do rozrodu. Gnieżdżą się zwykle w niewielkich koloniach po 4- 5 gniazd, często w bliskości gniazd sokoła wędrownego (Falco peregrinus) lub myszołowa włochatego (Buteo lagopus) . Oba te gatunki potrafią skutecznie przepędzić lisa polarnego, najgroźniejszego wroga gęsi. Gniazda budują w pobliżu wody, na suchej ziemi porośniętej trawą lub trzciną pod osłoną krzewów. Często gniazdo jest niczym nieosłonięte. Ścielą je trawą i puchem.. Mają jeden lęg w roku z 4 do 5 jaj wysiadywanych przez samicę przez 23-25 dni. Kiedy gęś opuszcza gniazdo, przykrywa jaja wyściółką. Samiec chroni gniazdo przed intruzami i bierze udział w opiece nad młodymi. Wyklute pisklęta po wyschnięciu prowadzone są przez rodziców nad wodę. N terenach lęgowych jedynym pokarmem tych ptaków jest krótka trawa rosnąca kępami między mchami i porostami. Dorosłe ptaki zaczynają pierzenie w końcu czerwca, w tym czasie w wieku 35- 40 dni młode uzyskują samodzielność. Pod koniec sierpnia razem wyruszają na zimowiska na wybrzeżu Morza Kaspijskiego i Zatoki Perskiej, gdzie żywią się kłączami, cebulami dzikiego czosnku, trawą i pszenica ozimą. Osobniki , które oderwały się od stada dołączają do gęsi innych gatunków wędrujących na zachód i w ten sposób docierają do Europy Środkowej. Jednak najczęściej wędrują w jednogatunkowych stadach i co jest charakterystyczne dla tego gatunku, wszystkie wzloty odbywają jednocześnie, po czym z łatwością możemy je rozpoznać.
Status gatunku
Choć zimowiska tej gęsi położone są w Rumunii i Bułgarii to do Polski zalatuje bardzo wyjątkowo. Obserwowana nieco ponad 10 razy. Gatunek chroniony, wymieniony w Dyrektywie ptasiej, potencjalnie zagrożony intensywnymi polowaniami na gęsi.
Przygotowała: Wanda Kula